در جای جای کشورمان می توان آثار تاریخی و فرهنگی متعدد را به عنوان نماد فرهنگ و اصالت این مرز و بوم مشاهده کرد. در این میان کم نیستند آثاری که در معرض تخریب هستن
سی و سه پل فرو می رود!
عبارات مهم : تاریخی
در جای جای کشورمان می توان آثار تاریخی و فرهنگی متعدد را به عنوان نماد فرهنگ و اصالت این مرز و بوم مشاهده کرد. در این میان کم نیستند آثاری که در معرض تخریب هستند. هرچند تعداد قابل توجهی از آثار تاریخی و میراثی کشور در شرکت میراث فرهنگی و گردشگری به ثبت رسیده و بخشی از آن نیز در یونسکو در ابعاد بین المللی ثبت شده است هست. صیانت و نگهداری از این آثار فاخر نیازمند کارها علمی و کارشناسی شده است هست. بخشی از آثار فاخر نیز نیازمند پیگیری مناسب از سوی مسئولان امر است.
سی و سه پل فرو می‌رود!
امروزه در دنیا صنعت توریستم یکی از درآمدزاترین صنعت هاست، با وجود ظرفیت های گردشگری متعدد و متنوع کشور می توان این توانایی را بیش از پیش ارتقا داد. همچنین این بناها می تواند کارنامه این مرز و بوم جهت آیندگان باشد.
در روزهای اخیر اخباری مبنی بر فرونشست زمین در سی و سه پل اصفهان سر تیتر اخبار قرار گرفته هست. سی و سه پل یا پل الله وردی خان، پلی است با ۳۳ دهانه، ۲۹۵ متر طول و ۱۴ متر عرض، که به وسیله الله وردی خان اوندیلادزه روی زاینده رود در شهر اصفهان و همزمان با حکومت شاه عباس صفوی ساخته شده است و محل برگزاری مراسم مراسم خوش حالی آب پاشان و همچنین مراسم خاج شویان ارامنه اصفهان در دوره صفویه بوده هست. اندیشه بنای سی و سه پل در سال ۱۰۰۸ هجری قمری و در دوازدهمین سال سلطنت شاه عباس اول به وجود آمد و در سال ۱۰۱۱ هجری قمری، الله وردی خان اوندیلادزه گرجی، سردار مشهور او مامور اتمام ساختمان پل شد. این پل یکی از شاهکارهای معماری و پل سازی کشور عزیزمان ایران محسوب می شود و از قشنگی و عظمت منحصر به فردی برخوردار هست. بارها احتمال بروز آسیب به این پل تاریخی از جانب کارشناسان مطرح شده است بود.
در جای جای کشورمان می توان آثار تاریخی و فرهنگی متعدد را به عنوان نماد فرهنگ و اصالت این مرز و بوم مشاهده کرد. در این میان کم نیستند آثاری که در معرض تخریب هستن
برخی خشکی های پی در پی و طولانی مدت زاینده رود را خطری می دانستند که ممکن است موجب تخریب پایه های این شاهکار معماری شود. این گروه از کارشناسان عنوان می کردند، ساروج که یکی از مصالح مهم مورد استفاده در ساخت این پل تاریخی و البته دیگر پل های اصفهان است به آب و رطوبت وابسته است و خشک بودن آن می تواند باعث تخریب پل های تاریخی شود. از سوی دیگر ساخت و ساز مترو و طرح های این چنین نیز از دیگر دلایل در بروز فرونشست زمین در این خطه مطرح شده است است.
سی و سه پل فرو می رود!
چندی قبل مدیر پژوهشکده تخصصی «پنج اُ هفت» در اصفهان در توصیف اوضاع پل های تاریخی اصفهان گفت: اصفهان شهر زاینده رود و شهر پل های تاریخی متعدد و بی نظیر هست. قدمت بعضی از این پل ها همچون پل شهرستان به پیش از اسلام و دوره ساسانیان می رسد و پل های شگفت انگیزی همچون خواجو و سی و سه پل در دوره صفوی در آن بنا شده است اند.
سازه و بدنه مهم این پل ها آجری است و مهندسی دقیقی که طاق و قوس های متعدد را بر پایه های قدرتمندی از سنگ و ساروج – ملات یا اندودی(روکش) آبدوست است که جهت ادامه حیات و حفظ استحکام خود به طور دائمی به آب نیاز دارد و در نبود آب به مرور ترد و سست می شود. به عبارت دیگر گیرش و استحکام خود را از دست می دهد – جهت قرن ها استوار کرده هست. حمید مظاهری خصوصیات ساروج را به واسطه نوع ترکیبات خود و نحوه و فرایند ماهرانه عمل آوردن آن، در ذات خود قادر به تحمل دوره هایی از خشکی یا کم آبی دانست و افزود: اساسا خشکسالی و خشک شدن رودخانه زاینده رود از همان دوره ساخت این پل ها در دوره صفوی نیز بسیار و تقریبا هر ساله اتفاق می افتاده هست، به طوری که بسیاری از مراسم خوش حالی های شهر اصفهان در هنگام شروع خشکی یا شروع آبگیری زاینده رود برگزار می شدند.
سی و سه پل فرو می‌رود!
به گزارش ایسنا، او با بیان اینکه بسیاری از ترک ها و شکستگی های قابل مشاهده روی پل های تاریخی مانند سی و سه پل و خواجو به علت نشست و فرسودگی طبیعی مصالح به کار رفته در ساختار آن(آجر، گچ، کاشی، سنگ و ساروج) و البته فرو رفتن تدریجی جسم سنگین پل در بستر زیرین خود هست، ادامه داد: این عوارض حتی در صورت پر آب بودن دائمی زاینده رود نیز به مرور اتفاق می افتد، هر چند نباید فراموش کرد که اکثر پل های اصفهان و کشور عزیزمان ایران بر اساس مکان یابی دقیق و با اشراف کامل معماران بر مقدار مشکل و میزان مقاومت جنس خاک بستر پل ها ساخته شده است اند که این امر تضمین کننده طول عمر و ادامه حیات پل های اصفهان در طول این سال ها بوده است.
پل های تاریخی اصفهان تحت پایش های دوره ای
در جای جای کشورمان می توان آثار تاریخی و فرهنگی متعدد را به عنوان نماد فرهنگ و اصالت این مرز و بوم مشاهده کرد. در این میان کم نیستند آثاری که در معرض تخریب هستن
یک کارشناس میراث فرهنگی و گردشگری راجع به انتشار بعضی از اخبار با این مضمون که خطر فرو نشست، سی و سه پل را ترساندن می کند به خبرنگار «آرمان» می گوید: خطر فرو نشست تمامی اراضی را در مناطق گرم و خشک به علت نوسانات هوا ترساندن می کند و این مسئله فقط مشمول بر حال سی و سه پل نمی شود. فرونشست زمین ماحصل خشکسالی است و تمامی اراضی کشور تحت تاثیر این امر قرار دارند. شهرام امیری می افزاید: توصیه قابل تامل این است که هر گونه عوض کردن و تحول در شرایط هر یک از آثار میراث فرهنگی مستلزم علائم هست. با این تفاسیر اگر خطر فرو نشست زمین وجود داشته باشد، تمامی اراضی این خطه تحت فرونشست زمین قرار می گیرند و این قضیه فقط مشمول بر آثار تاریخی نمی شود، بلکه تمامی سازه ها فرو می ریزد. مدیر روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی اصفهان تاکید می کند: استمرار خشکسالی خطرات متعدد را به دنبال دارد، ولی باید هر گونه اظهار نظر با مستندات علمی بیان و مطرح شود، چون هر گونه عوض کردن و تحول در اراضی سی و سه پل به علت وجود این اثر در مرکز شهر اصفهان دیگر سازهای این شهر را تحت تاثیر قرار می دهد. بی شک با فرونشست زمین دیگر اراضی نیز دچار فرونشست می شوند.
با این اقدام تمامی پل های تازه نیز دچار فرونشست می شوند. جهت مثال در اصفهان نزدیک به 10 پل تازه ساز محل تردد ماشین هست؛ این پل ها بار سنگین را تحمل می کنند، اگر قرار باشد زاینده رود فرونشست داشته باشد، طبیعتا این مساله تمامی اراضی شهر اصفهان را ترساندن می کند. به گفته او انتظار می رود مسئولان امر به گمانه زنی پرداخته و از طریق آزمایش خاک، آب و… پرسشها را شناسایی کنند. امیری می افزاید: در یکسال اخیر جهت حفاظت از پل های تاریخی کمیته ای تحت عنوان کمیته پایش پل های تاریخی تشکیل شده است هست. حدود 11 پل تاریخی در زاینده رود از مبدا تا مقصد وجود دارد، چون حوضه آبریز زاینده رود وسیع هست، این کمیته وظیفه دارد تا 11 پل تاریخی را در فواصل مشخص با همکاری شهرستان هایی که در مسیر زاینده رود واقع شده است است را مورد پایش قرار دهد. جهت مثال نخستین پل تاریخی با عنوان پل اورگان در منطقه شهرستان چادگان قرار دارد.
سی و سه پل فرو می‌رود!
در سال 1396 اقداماتی در زمینه مرمت این پل انجام شده است و هم اکنون نیز مشکلی وجود ندارد. همچنین پل هایی در گاوخونی با عناوین کله، چوم، بابا محمود، مارنان، چوبی، سی و سه پل، خواجو، شهرستان و پل ورزنه قرار دارد. به گفته او هر یک از این پل ها مورد بررسی های علمی و کارشناس قرار گرفته و در امسال اقداماتی در زمینه این پل ها در دستور کار قرار دارد. به گفته او پنج پل در داخل شهر اصفهان واقع شده است است که از محور غرب زاینده رود وارد شهر اصفهان می شود، عبارتند از پل مارنان، سی و سه پل، پل چوبی، پل خواجو و پل شهرستان هست. باید دانست که قدمت پل شهرستان به دوره ساسانیان قبل از اسلام بر می گردد. هم اکنون خطری پل های اصفهان را ترساندن نمی کند. مدیر روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی اصفهان راجع به کم و کیف پیگیری به آثار تاریخی اصفهان می گوید: این آثار به شکل دوره ای تحت پایش قرار گرفته و نیاز مرمتی آنها مورد بررسی قرار می گیرد.
برای مثال هم اکنون در سی و سه پل سه طرح مرمتی در حال انجام هست. در این اقدام تمامی درهای قدیمی پل تعویض شد. همچنین شاه نشین های سی و سه پل بعد از گذشت 45 سال مجددا بازگشایی و مرمت شد. در عین حال طرح ایمن سازی نیز در لبه های رواق های طبقه دوم پل در حال اجرا هست. به گفته او هم اکنون نه تنها سی و سه پل بلکه هیچ پلی در اصفهان دستخوش آسیب و خطر نیست. امیری تاکید می کند: خطرات محیط زیستی ترساندن کننده استان را رد نمی کنیم، ولی از کارشناسان امر خواستار مستندات مصداقی در زمینه تخریب اماکن میراث فرهنگی هستیم.
باید دانست که هر گونه خطر محیط زیستی ترساندن کننده این آثار میراثی زندگی مردم را هم ترساندن می کند. به گفته این کارشناس میراث فرهنگی برطرف هر گونه آسیب ترساندن کننده نیازمند همکاری و همراهی تمامی شرکت ها و نهادهای مربوطه است که باید راجع به جاری شدن آب در زاینده رود تصمیم گیری کنند، چون این تصمیم به تنهایی در اختیار شرکت میراث فرهنگی و گردشگری نیست. او همچنان تاکید می کند: هم اکنون هیچ مساله محیط زیستی پایه های پل های اصفهان را ترساندن نمی کند. به بیان دیگر هر گونه نارسایی که منجر به تخریب میراث فرهنگی شود، جامعه را دلواپس و ملتهب می کند. هم اکنون شاهد فعالیت کارشناسان روی سی و سه پل هستیم.
آرمان/ زهرا سلیمانی
واژه های کلیدی: تاریخی | اصفهان | زاینده رود | آثار تاریخی | فرونشست زمین | میراث فرهنگی | اخبار اجتماعی
دانلود فایل ها
توجه: ممکن است تمام لینک های دانلود به دستور مقام قضایی حذف شده باشد...
